BÀI SUY NIỆM LỄ ĐỨC MARIA, MẸ THIÊN CHÚA – 01.01.2025

BÀI SUY NIỆM

LỄ ĐỨC MARIA, MẸ THIÊN CHÚA

01.01.2025

Kính thưa cộng đoàn phụng vụ,

Trong ngày đầu năm mới, phụng vụ Giáo hội cho chúng ta mừng kính và tôn vinh Đức Maria dưới tước hiệu khả ái : “Đức Maria, Mẹ Thiên Chúa”. Có thể nói tước hiệu này là nền tảng cho những đặc ân khác của Đức Maria. Lễ Mẹ Thiên Chúa còn gọi là lễ đặt tên. Hội Thánh nhớ đến phong tục của người Do-thái : tám ngày sau khi được sinh ra, các bé trai Do-thái sẽ được cắt bì và đặt tên. Tin Mừng của thánh Luca hôm nay giúp chúng ta hiểu rõ hơn điều này: “Khi Hài Nhi đã đủ tám ngày, nghĩa là đến lúc phải cắt bì, người ta đặt tên cho Hài Nhi là Giê-su. Đó là tên mà sứ thần đã đặt cho Người trước khi Người được thụ thai trong lòng Mẹ” (Lc 2,21).

Tước hiệu “Đức Maria, Mẹ Thiên Chúa” đã được nhắc tới trong Kinh Thánh qua miệng bà Ê-li-sa-bét, khi bà được đầy Thánh Thần: “Bởi đâu tôi được Thân Mẫu Chúa tôi đến với tôi thế này ?” (Lc 1, 43). Niềm tin vào thiên chức cao cả của Đức Maria là Mẹ Thiên Chúa, Mẹ của Ngôi Hai nhập thể, đã có ngay từ thời đầu của Giáo hội. Chính thánh Phaolô đã viết: “Khi thời gian tới hồi viên mãn, Thiên Chúa sai Con mình tới, sinh làm con một người đàn bà” (Gl 4,4). Và đối với Giáo Hội, chúng ta thấy rằng Giáo Hội dành cho Mẹ Maria lòng sùng kính đặc biệt, vì Giáo Hội xác tín rằng: “Từ muôn đời, Đức Trinh Nữ đã được tiền định làm Mẹ Thiên Chúa” (LG 61). Vì qua Mẹ và trong Mẹ, Chúa Giêsu, Con Thiên Chúa và là chính Thiên Chúa đã nhập thể làm người để cứu độ chúng ta.

Tuy nhiên, chúng ta biết rằng tước hiệu “Đức Maria, Mẹ Thiên Chúa” đã là một đề tài gây tranh luận sôi nổi từ rất sớm trong lịch sử Giáo Hội. Thật vậy, ngay từ đầu thế kỷ thứ V, có một trường phái thần học Antiôkia, đứng đầu là chính Nét-tô-ri-ô, Giám mục Công-tan-ti-nốp, khi tìm hiểu về mầu nhiệm Nhập Thể đã đi đến khái niệm: Phải phân biệt hai bản tính (nhân tính và thiên tính) hiện diện trong hai bản vị khác nhau. Và chính Nét-tô-ri-ô, dựa trên quan điểm Kitô học riêng của mình, đã phản đối việc xưng tụng Đức Maria dưới tước hiệu Mẹ Thiên Chúa.

Chống lại lạc thuyết này, thánh Xy-ri-lô thành Alexandria và Công đồng Êphêsô (431) đã bảo vệ giáo lý Chúa Kitô có một ngôi vị duy nhất và đã tuyên xưng rằng: “Ngôi Lời đã làm người khi kết hợp trong ngôi vị mình một thân xác được sinh động hoá bởi một linh hồn có lý trí, đã trở thành một con người ”. Và Công đồng công bố : “Đức Maria thực sự trở thành Mẹ Thiên Chúa do việc cưu mang nhân tính của Con Thiên Chúa trong dạ mình. Đức Maria là Mẹ Thiên Chúa, không phải vì Ngôi Lời đã nhận bản tính thần linh của Người từ nơi Mẹ, nhưng vì chính từ Mẹ mà Người đã nhận được một thân xác thánh thiêng có linh hồn; Ngôi Lời đã liên kết với thân xác ấy ngay trong ngôi vị của mình, vì thế, chúng ta nói : “Ngôi Lời đã sinh ra làm người” (DS 250).

Tín điều “Đức Maria là Mẹ Thiên Chúa” trước hết xác định sự duy nhất toàn vẹn nơi con người Chúa Giê-su. Mặc dầu Ngài có hai bản tính trong một thân xác, nhưng không có sự xung khắc hay tách biệt nào giữa hai bản tính : Chỉ có một con người Giêsu duy nhất với hai bản tính, nên Đức Maria là Mẹ của Đức Giê-su toàn vẹn. Tín điều này cũng nói lên ân huệ cao trọng và độc nhất mà Thiên Chúa ban cho Đức Mẹ, một ân huệ “nhưng không” chỉ vì lòng ưu ái mà Thiên Chúa dành riêng cho Đức Mẹ.

Chúng ta đang sống trong năm thánh 2025, cùng nhau loan báo Tin mừng. Chúng ta hãy không ngừng tìm kiếm Chúa, lắng nghe tiếng Chúa và ra đi loan báo về Ngài theo cung cách của những người chăn chiên được giới thiệu trong bài Tin Mừng: “ Các mục đồng hối hả ra đi. Đến nơi họ gặp Đức Ma-ri-a, thánh Giuse và Hài Nhi Giêsu mới sinh đang nằm trong máng cỏ” (Lc 2,16).

            Một khi chúng ta đã khám phá được Đức Kitô rồi thì chúng ta cần chia sẻ cho người khác. Đó là một trách nhiệm mà đòi hỏi chúng ta không được lơ là hay bỏ qua. Khi một người nào đó có được niềm vui, thì họ liền chia sẻ niềm vui của mình với bạn bè và người thân. Chính vì thế mà khi gặp được Hài Nhi Giêsu là viên ngọc quí của đời chúng ta. Viên ngọc quí đó sẽ biến mất ngay nếu chúng ta đem nhốt trong một cái hộp tư trang cá nhân của một thứ tôn giáo sợ sệt. Trong chuỗi ngày dài 365 ngày của năm, Chúa muốn chúng ta làm tấm gương phản chiếu lại khuôn mặt của Ngài cho những ai có thành tâm thiện chí đi tìm mà chưa gặp được Ngài. Sống làm chứng cho Chúa tức là sống chia sẻ Đức Kitô cho người khác. Có nhiều hình thức để làm chứng cho Chúa : chúng ta làm chứng Chúa cho những người chung quanh bằng chính đời sống của chúng ta. Giáo phụ Tertulianô đã nói : “ Đời sống của người Kitô hữu là một cuốn sách cho người lương dân”. Ước gì mỗi trang sách cuộc đời chúng ta là một điểm son để tô điểm cho khuôn mặt Đức Kitô được luôn tươi trẻ. Đó là một công việc quan trọng, nên chúng ta cần ý thức sâu xa và lo chu toàn.

            Nhưng để đạt được ước nguyện đó, chúng ta cần gặp cho được Chúa trong từng giây phút của cuộc sống qua những giờ kinh nguyện và thánh lễ. Chính trong những giờ phút được ở bên Chúa mà chúng ta kín múc được nguồn ơn thánh dồi dào. Đức Maria đã khám phá, đã giới thiệu Chúa hơn ai hết, nhưng Mẹ đã không dừng lại ở đó, mà còn đi xa hơn, đi cho tới đỉnh cao của thinh lặng. Chính sự thinh lặng trầm ngâm, suy tư các huyền nhiệm của con Mẹ. Mẹ đã tổ chức nghi lễ cắt bì cho con, đặt tên cho con theo lệnh Thiên Chúa truyền. Tất cả những nghi thức thần thiêng đó đã làm cho Đức Maria trầm ngâm suy đi nghĩ lại trong lòng, bởi vì Mẹ thấy rằng, con trẻ tuy là con của lòng Mẹ, nhưng đồng thời cũng là Con của Thiên Chúa ( Lc 2,19 ).

            Ngày đầu năm mới, Giáo Hội mời gọi chúng ta chạy đến với Đức Trinh Nữ Maria, Mẹ Thiên Chúa để chúc tụng và cầu xin Mẹ bao bọc chúng ta trong suốt cả năm và suốt cả cuộc đời : Mẹ Thiên Chúa cũng là Mẹ của Giáo Hội. Vậy, khi mừng lễ Đức Maria là Mẹ Thiên Chúa, chúng ta hãy tỏ một niềm tin vững chắc vào vai trò của Đức Mẹ trong chương trình cứu độ nhân loại. Chính Mẹ đã cộng tác vào chương trình cứu độ của Thiên Chúa qua việc cưu mang và sinh hạ Đấng Cứu Chuộc trần gian. Vì thế, Mẹ Maria được gọi là Đấng mang Sự Sống chính là Đức Giêsu Kitô, Con Thiên Chúa đến cho nhân loại. Vì thế, chúng ta hãy luôn chạy đến với Đức Mẹ để tuyên xưng và cầu xin với Mẹ lời của Công đồng Êphêsô đã thêm vào : “ Thánh Maria, Đức Mẹ Chúa Trời, cầu cho chúng con là kẻ có tội khi nay và trong giờ lâm tử”. Amen .

Lm. Giuse Phan Cảnh